روزنامه همدلی
1396/10/24
قاسم محبعلی در گفت‌وگو با «همدلی»: برجام زمین‌گیر شود، ایران هم ضرر می‌کند
مجید مسعودی- انتظارها به سر آمد و جمعه شب، ترامپ با اکراه سند پایبندی ایران به برجام را امضا کرد. البته از این گفت که اگر شرایطش طی 4 ماه آینده برآورده نشود، آن را دیگر تایید نخواهد کرد. وضع اقدامات سختگیرانه در توافق هسته‌ای و دسترسی گسترده‌تر ناظران به سایت‌های نظامی ایران، مذاکره در مورد توان موشکی ایران و دائمی شدن محدودیت غنی‌سازی شرایطی است که در بیانیه کاخ سفید ذکر شده است. متعاقب این بیانیه، وزارت خارجه ایران بیانیه‌ای صادر کرد و از این گفت که «برجام قابل مذاکره مجدد نیست.» همچنین مقامات کشورمان بارها از این گفته‌اند که توان موشکی ایران قابل مذاکره نیست و ارتباطی به برجام پیدا نمی‌کند. قاسم محبعلی، کارشناس سیاست خارجی ایران در گفت‌وگو با «همدلی» از این می‌گوید که «حل‌وفصل مسائل ایران و آمریکا در گرو این مسئله است که ایران و آمریکا تمام مسائل فیمابین خود را در یک پکیج حل کنند.»ملغمه‌ای از «ترامپ» و نظام کارشناسی
دیپلمات سابق کشورمان در پاسخ به این سوال که این تصمیم ترامپ در چه بستری اتخاذ شد؟ می‌گوید: «در یک سوی ماجرا نظام کارشناسی آمریکا هستند که خواهان حفظ برجام هستند. در سوی دیگر ترامپ قرار دارد که خواهان برهم زدن برجام است، چون معتقد است که اوباما باید در برجام به سایر موضوعات هم می‌پرداخت. تصمیم جمعه شب ترامپ در چنین ساختار تصمیم‌گیری‌ای اتخاذ شد. یعنی هم برجام به توصیه مشاوران ترامپ حفظ شد و هم ترامپ سعی کرد به متحدان اروپا فشار بیاورد که ایران را به دلیل موضوعات دیگر تحت فشار قرار دهند.»
محبعلی البته اضافه می‌کند: «یکی از انتقادات دموکرات‌ها و جمهوری‌خواه‌های رئیس جمهور سابق آمریکا این بود که چرا در جریان مذاکرات برجام، سایر موضوعات فیمابین ایران و آمریکا در دستور کار قرار نداده است و حالا با سیاست‌های تهاجمی آمریکا علیه ایران، این
نیروها فرصت یافته‌اند که دستور کار سیاسی خود را به پیش ببرند.»
فقدان مناسبات سیاسی ناهنجاری است
این دیپلمات موضوعات فیمابین ایران و آمریکا، توان موشکی ایران، سیاست‌های منطقه‌ای کشورمان و موضوع حقوق بشر عنوان می‌کند و می‌گوید: «اما ورای این مباحث و به عنوان مهمترین بحث فیمابین ایران و آمریکا، موضوع خود رابطه ایران و آمریکا است.» این کارشناس سیاست خارجی ایران ادامه میدهد: «یکی از چالش‌های همه روسای آمریکا، نوع رابطه با ایران است چون میان ایران و آمریکا دیپلماتیکی وجود ندارد.» محبعلی معقتد است «برخورد آمریکا با مسئله حقوق بشر، سیاست‌های منطقه‌ای ایران، مسئله امنیت اسرائیل، مسئله هسته‌ای، مسئله موشک‌ها، مسئله تروریزم، ... ذیل مسئله اصلی که فقدان مناسبات دوستانه میان ایران و آمریکا و وجود بی اعتمادی میان دو کشور است» معنایابی میشود.
همه‌چیز را باهم حل کنیم
محبعلی در پاسخ به این سوال که «با توجه به شرایط فعلی، سیاست مطلوب ایران چه باید باشد؟» معتقد است «برجام به هر شکلی به‌هم بخورد به ضرر ایران است. در صورت به‌هم خوردن برجام، همه تحریم‌های بین‌المللی برمی‌گردد و مجددا مناسبات اقتصادی، سیاسی و بین‌المللی ایران دچار چالش‌های عمده و جدی میشود و بنابراین باید حفظ برجام سرلوحه سیاست خارجی ایران قرار گیرد.» از همین‌رو این کارشناس سیاست خارجی ایران برای حفظ برجام پیشنهاد می‌کند «که تمام مشکلات میان ایران و آمریکا باید در یک بسته حل‌وفصل شود.» او می‌گوید: «البته حل‌وفصل برخی موضوعات زمان‌بر است. مثلا برای حل و حل‌وفصل چالش سیاست‌های منطقه‌ای ایران، ما باید روابط خود را با کشورهای منطقه بهبود ببخشیم و به‌گونه‌ای عمل کنیم که صلح و ثبات و امنیت به منطقه بازگردد.»
محبعلی ادامه میدهد: «این مسئله جزء مسائل زمان‌بر است اما در چنین شرایطی می‌تواند موضع ایران در مذاکرات احتمالی با آمریکا را تقویت کند. حل‌وفصل روابط با آمریکا، مجموعه‌ای از سیاست‌ها می‌خواهد که یکی از آن‌ها، کاهش تنش با دیگر کشورهای همسایه است. ما باید به سمت بازسازی روابط برویم و روابطمان را دوستانه بکنیم. درگیری‌ها را منطقه کاهش بدهیم. چنین کاری بر اساس سیاست توسعه روابط سیاسی و اقتصادی و گسترش صلح و ثبات و امنیت در منطقه ایجاد میشود.»
محبعلی حقوق بشر را از جمله موضوعاتی می‌داند که در ایران می‌تواند در یک بازه کوتاه‌مدت، به حل‌وفصل آن بپردازد. وی می‌گوید: «موضوع حقوق بشر، به خود ما بستگی دارد. اگر ما بتوانیم خانه خود را مرتب کنیم و مشکلاتی را که در این زمینه وجود دارد حل‌وفصل کنیم، اساسا چنین موضوعی از دستور کار کشورهای غربی خارج خواهد شد. هر کشوری که در درون از دموکراسی قوی‌تری برخوردار باشد، در مذاکرات بین‌المللی موضع قدرتمندتری دارد.» این کارشناس سیاسی، مشکل کشورهایی چون مصر، سوریه، لیبی، سوریه و یمن را در درجه اول «داخلی» ارزیابی کرد و گفت: «بنابراین موضوعاتی که ذیل حقوق بشر مطرح میشود بستگی زیادی به خودمان دارد و اگر اراده این‌کار باشد، به سادگی میتوانیم این مسائل را حل‌وفصل کنیم.»
نیاز به میز مذاکرات داریم
اما مذاکره پیرامون هر موضوعی، نیاز به یک کانال ارتباطی دارد. کانالی که به نظر می‌رسد در حال حاضر وجود ندارد. محبعلی می‌گوید: «یکی از مشکلاتی که میان ما و آمریکا قرار دارد، فقدان میز مذاکره است. در میان خیلی از کشورها، ممکن است اختلافات خیلی دیرینه وجود داشته باشد. ولی در عین حال میز مذاکره هم میانشان هست. یعنی به جای اینکه از طریق تریبون‌های تبلیغاتی با یکدیگر صحبت کنند، یا از طریق طرف‌های دیگری- که ممکن است آن طرف‌ها خود از افزایش تشنج نفع ببرند- با یکدیگر گفت‌وگو کنند، مستقیم با یکدیگر گفت‌وگو می‌کنند.»
محبعلی البته معتقد است که می‌توان روابط سیاسی رسمی با کشوری نداشت، اما میز مذاکره داشت. می‌گوید:«میز مذاکره به این معنا نیست که موقعی که روابط دیپلماتیک نداشتیم، نمی‌توانیم مذاکره داشته باشیم. ما با آمریکا در موضوع افغانستان در یک مقطعی مذاکره داشتیم همچنین برای موضوع عراق. بنابراین مذاکرات می‌تواند آن سوءتفاهمات را کاهش بدهد و دو طرف فرصت پیدا می‌کنند نقطه‌نظرات یکدیگر را بدون واسطه دریابند و ارزیابی درست‌تری از مواضع یکدیگر داشته باشند.»
آینده برجام چه میشود؟
اما سوالی که مطرح است اینکه در نهایت آینده برجام چه میشود. آیا ایران علاقه‌ای به حل‌وفصل مسائل خود با آمریکا دارد؟
محبعلی می‌گوید:«این بستگی به شرایط دارد. بستگی به این دارد که ارزیابی مسئولان ما چه باشد و منافع ملی ما چه باشد. آیا ما می‌خواهیم مسیری که در حال حاضر می‌رویم را ادامه دهیم یا به سمت تشنج‌زدایی حرکت کنیم. این مهم است که چه مسیری را برگزینیم.» او در نهایت اینگونه پیش‌بینی کرد: «به نظر من شاید دولتمردان ما علاقه داشته باشند تشنج کاهش یابد.»
سایر اخبار این روزنامه
«همدلی» از رشد خشونت در ساختار آموزشی گزارش میدهد زنگ کتک
بعد ازگذشت یک هفته حواشی مدیریت بحران حادثه نفتکش ادامه دارد داغ نفت
محمود کلاری برای حضور در شبانه پرمخاطب مهران مدیری، به تلویزیون رفت یک«دورهمی» باشکوه!
قاسم محبعلی در گفت‌وگو با «همدلی»: برجام زمین‌گیر شود، ایران هم ضرر می‌کند
«همدلی» از داغ شدن واکنش مردم به احتمال سهمیه بندی بنزین گزارش میدهد کارت نمی‌خواهیم
حسین علیشاپور از حضور در جشنواره موسیقی فجر و چالش‌های پیش روی این رویداد می گوید؛
آلودگی هوا ومدیریت‌های ناکارامد
بعد از اعلام تصمیم ترامپ درباره تمدید تعلیق تحریم‌ها؛ اتحادیه اروپا بر تعهد بر اجرای کامل و موثر برجام تاکید کرد
رییس جمهور در تماس تلفنی با ربیعی تاکید کرد ضرورت اطلاع هر چه سریعتر از وضعیت خدمه ایرانی نفتکش
صدیقی،امام جمعه موقت تهران: بی احترامی نکردم
